این کتاب که توسط آقای دکتر سید جواد هاشمی فشارکی و همکارشان تدوین وتالیف شده است، راهنمای مناسبی است که بایستی مورد توجه دستگاههای مسول قرارگیرد. از آنجا که این موضوع، موضوعي نوپا بوده، و اين نوشتار به لحاظ فاقد پيشينهي منابع مکتوب، بابت نواقص احتمالي آن پوزش خواسته و پذيراي نظرات و ديدگاههاي صاحب نظران بوده و اميدواریم که بتواند راهگشاي مديران وکارشناسان اين حوزه و علاقمندان گرامي واقع گردد. ورشکستگان بتقلب و همچنین اشخاصیکه برای سرقت یا کلاه برداری یا خیانت در امانت محکوم شده‌اند مادامی که از جنبه جزائی اعاده حیثیت نکرده‌اند نمی توانند از جنبه تجارتی اعاده اعتبار کنند. پس از انقضای موعد نتیجه تحقیقاتی که بتوسط مدعی‌العموم به عمل آمده است بانضمام عرایض اعتراض برئیس محکمه داده میشود رئیس مزبور در صورت لزوم مدعی و معترضین را بجلسه خصوصی محکمه احضار میکند. طلبکارها نمی توانند از جهت تأخیری که در اداءِ طلب آنها شده است برای بیش از پنجسال مطالبه متفرعات و خسارت نمایند و در هر حال متفرعاتی که مطالبه میشود در سال نباید بیش از صدی هفت طلب باشد. هر حکم محکومیتی که به‌موجب این فصل یا به‌موجب فصول سابق صادر بشود باید بخرج محکوم‌علیه اعلان گردد.
- هر شرکت ایرانی که فعلاً وجود داشته یا در آتیه تشکیل شود و با اشتغال بامور تجارتی خود را به‌صورت یکی از شرکت‌های مذکور در‌این قانون در نیاورده و مطابق مقررات مربوطه به آن شرکت عمل ننماید شرکت تضامنی محسوب شده و احکام راجع بشرکتهای تضامنی در مورد آن اجرا میگردد.
- ازطرفی ماده 141 آیین نامه که وظایف رانندگان وسایل نقلیه را در گذرگاه های عابر پیاده که فاقد چراغ فرماندهی هستند، تعیین کرده است، به صراحت می گوید وسایل نقلیه باید حق تقدم عبور پیادگان را رعایت کنند و پیش از مواجهه با عبور عابران پیاده و قبل از خطوط گذرگاه …
- هرگاه مجمع عمومی این کار را انجام ندهد هر ذینفع میتواند انحلال را از دادگاه بخواهد (بند ۴ ماده ۲۰۱).
- شریک با مسئولیت محدود نه بعنوان شریک حق اداره کردن شرکت را دارد نه اداره امور شرکت از وظایف او است.
- مدیر تصفیه تاجر ورشکسته را برای بستن دفاتر احضار می‌نماید برای حضور او منتها چهل و هشت ساعت مهلت داده میشود در صورتیکه تاجر حاضر نشد با حضور عضو ناظر اقدام به عمل خواهد آمد – تاجر ورشکسته میتواند در موقع کلیه عملیات تأمینیه حاضر باشد.
هرگاه مدير يا مديران تصفيه توسط دادگاه تعيين شده باشند تمديد مدت مأموريت آنان با رعايت شرايط مندرج در ماده 214 با دادگاه خواهد بود. هر شركت تجاري مي‌تواند در اساسنامه خود قيد كند سرمايه اوليه خود را به وسيله تأديه اقساط بعدي از طرف شركاء يا قبول شريك جديد زياد كرده و يا به واسطه برداشت از سرمايه آن را تقليل دهد در اساسنامه حداقلي كه تا آن ميزان مي‌توان سرمايه اوليه را تقليل داد صراحتاً معين مي‌شود. در صورتي كه طلب پس از ثبت و اعلان قابل مطالبه شده باشد مرور زمان شروع مي‌شود كه طلبكاران حق مطالبه پيدا كرده. تخلف از ماده قبل متصديان تصفيه را مسئول خسارت طلبكاراني قرار خواهد داد كه به طلب خود نرسيده‌اند. متصديان تصفيه حساب شركاء را نسبت به هم و سهم هر يك از شركاء را از نفع و ضرر معين مي‌كند – رفع اختلاف در تقسيم به محكمه بدايت رجوع مي‌شود.
وزارتعدلیه به‌موجب نظام‌نامه ترتیب ثبت اسم تجارتی و اعلان آن و اصول محاکمات در دعاوی مربوطه باسم تجارتی را معین‌خواهد کرد. در مورد ماده 561 محکمه فقط صحت مدارک را سنجیده در صورت موافقت آنها با قانون حکم اعاده اعتبار میدهد و در مورد ماده 565 محکمه اوضاع و احوال را سنجیده بطوریکه مقتضی عدل و انصاف ثبت برند بداند حکم میدهد و در هر دو صورت حکم باید در جلسه علنی صادر گردد. 3) اگر بقصد تأخیر انداختن ورشکستگی خود خریدی بالاتر یا فروشی نازلتر از مظنه روز کرده باشد یا اگر بهمان قصد وسایلی که دور از صرفه است بکار برده تا تحصیل وجهی نماید اعم از اینکه از راه استقراض یا صدور برات یا بطریق دیگر باشد.
فصل چهارم
اگر دارنده برات به کسی که قبولی نوشته مهلتی برای پرداخت بدهد به ظهرنویسهای ماقبل خود و برات دهنده که بمهلت مزبور رضایت نداده‌اند حق رجوع نخواهد داشت. روز رؤیت در برواتی که بوعده از رؤیت است و روز صدور برات در برواتی که بوعده از تاریخ صدور است حساب نخواهد شد. اقامه دعوی بر علیه یک یا چند نفر از مسئولین موجب اسقاط حق رجوع بسایر مسئولین برات نیست – اقامه کننده دعوی ملزم نیست ترتیب ظهرنویسی را از حیث تاریخ رعایت کند. همین حق را هر یک از ظهرنویسها نسبت به برات دهنده و ظهرنویسهای ماقبل خود دارد. ظهرنویسی حاکی از انتقال برات است مگر اینکه ظهرنویس وکالت در وصول را قید نموده باشد که در این صورت انتقال برات واقع نشده ولی دارنده برات حق وصول ولدی‌الاقتضاء حق اعتراض و اقامه دعوی برای وصول خواهد داشت.
مع ذلک ممکن است که دارایی قابل تقسیم، چیزی بیش از سرمایه اولیه باشد که در این صورت عقل سلیم حکم می کند که مابه التفاوت سرمایه اولیه و دارایی موجود قابل تقسیم و به عبارت فنی تر، ارزش افزوده میان همه شرکا تقسیم شود. البته قانون تجارت معین نمی کند که این ارزش افزوده به چه نسبتی تقسیم خواهد شد؛اما منطقی این است که این زیاده، میان کلمه شرکا و از جمله شرکایی که فعالیت خود را به عنوان سرمایه به شرکت آورده اند (به نسبت سودی که به آن ها تعلق می گرفته است) تقسیم شود؛ چون این زیاده، در واقع همان ماهیت منفعت را دارد. ماده در صورتي كه شركت‌نامه اجازه دهد يا مجمع عمومي بر طبق مقررات اساسنامه تصميم نمايد كليه شركتهاي تجارتي مي‌توانند معاملات‌رهني نسبت به اموال غير منقول به عمل آورند و معامله مذكور بايد در اداره ثبت اسناد ثبت شود. مورد بعدی، انقضای مدت اعتبار شرکت است مگر مجمع عمومی فوق‌العاده، آن را تمدید کرده باشد (بند ۲ ماده ۱۹۹). به این دلیل که در اساسنامه‌‌‌ها مدت شرکت به صورت نامحدود قید میشود و این قید نیز در حقوق ما بدون اشکال است. تاریخی که اظهارنامه مالیاتی به اداره ثبت شرکت‌ها تسلیم میشود باید مربوط به آخرین دوره عملیات انحلال بر طبق موضوع ماده ۱۶، ۶ ماه از تاریخ ثبت انحلال در اداره ثبت باشد.
هر کس تعهد ابتیاع سهامی را کرده و در موعد مقرر وجه تعهد شده را نپردازد علاوه بر آن وجه بخسارات تأخیر تأدیه (از قرار صدی دوازده در سال و بنسبت مدت تأخیر) محکوم خواهد شد. دفاتر مذکور در ماده 6 و سایر دفاتری که تجار برای امور تجارتی خود بکار می‌برند در صورتی که مطابق مقررات این قانون مرتب شده باشد بین تجار – در امور تجارتی – سندیت خواهد داشت و غیر اینصورت فقط بر علیه صاحب آن معتبر خواهد بود. فعالیت رسمی و قانونی و شفاف در پرتوی مجوزهای قانونی تنها و تنها در سایه قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران و در قالب یک شرکت ممکن است. _ صورتجلسه در سه نسخه تهیه و ذیل تمام آن توسط اعضا امضاء و یک نسخه به اداره ثبت شرکت ها ارائه شود.
اگر قیمت فروش وثیقه پس از وضع مخارج بیش از طلب طلبکار باشد مازاد بمدیر تصفیه تسلیم می شود و اگر قیمت فروش کمتر شد مرتهن برای بقیه طلب خود در جزو طلبکارهای عادی در غرما منظور خواهد شد. در ثبت تغییرات صورت عدم رعایت قواعد مقرره محکمه از تصدیق قرارداد ارفاقی امتناع خواهد نمود. قرارداد ارفاقی باید بتصدیق محکمه برسد و هر یک از طرفین قرارداد میتوانند تصدیق آن را از محکمه تقاضا نماید.
اعتراض به رای کمیسیون ماده Fifty Five شهرداری
تا زمانیکه پنجاه درصد قیمت اسمی سهام تأدیه نشده نمیتوان سهام بی‌اسم یا تصدیق موقتی بی‌اسم انتشار داد. کلیه معاملات تجار تجارتی محسوب است مگر اینکه ثابت شود معامله مربوط بامور تجارتی نیست. _ در صورتیکه تعداد شرکاء از 12 نفر بیشتر باشد انتخاب هیات نظار مرکب از سه نفر الزامی و در ابتدا صورتجلسه نام اعضای هیات نظار نوشته شود و ذیل صورتجلسه را امضاء نمایند. در صورتیکه تعداد شرکاء از 12 نفر بیشتر باشد انتخاب هیات نظار مرکب از سه نفر الزامی و در ابتدا صورتجلسه نام اعضای هیات نظار نوشته شود و ذیل صورتجلسه را امضاء نمایند. به گزارش خبرنگار حوزه مجلس گروه سیاسی خبرگزاری آنا ، مجلس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و محور بسیاری از تصمیم گیری ها، قانون گذاری ها و برنامه ریزی هاست و چراغ هدایت دولت و ملت را به دست دارد. مجلس شورای اسلامی پایگاه اساسی نظام و مردم و مایه حضور و مشارکت واقعی مردم در تصمیم گیری ها و مظهر اراده ملی است و از این رو آشنایی با بخش های مختلف آن …
هر یک از ظهرنویسها بخواهد از حقی که در ماده 249 باو داده شده استفاده نماید باید در مواعدی که به‌موجب مواد 286 و 287 مقرر‌است اقامه دعوی کند و نسبت باو موعد از فردای ابلاغ احضاریه محکمه محسوب است و اگر وجه برات را بدون اینکه بر علیه او اقامه دعوی شده باشد تأدیه نماید از فردای روز تأدیه محسوب خواهد شد. اگر شرکت سهام یا اوراق استقراضی داشته باشد که ثبت شرکت مطابق اساسنامه شرکت یا تصمیم مجمع عمومی قیمت آنها بطریق قرعه باید تأدیه شود و قبل از تأدیه قیمت آن سهام یا اوراق منافعی که به آنها تعلق گرفته پرداخته شده باشد شرکت در موقع تأدیه اصل قیمت نمی تواند منافع تأدیه شده را استرداد نماید. در هر مورد که اشخاصی غیر از مدیران شرکت برای تصفیه معین شوند اسامی آنها باید در اداره ثبت‌اسناد ثبت و اعلان گردد.
حق امضای از قرار هر صد صفحه یا کسور آن دو ریال و بعلاوه مشمول ماده قانون ثبت‌اسناد است. تبصره – تاجر باید کلیه مراسلات و مخابرات و صورت حسابهای وارده را نیز به ترتیب تاریخ ورود مرتب نموده و در لفاف مخصوصی ضبط کند. دفتر کل دفتری است که تاجر باید کلیه معاملات را لااقل هفته یکمرتبه از دفتر روزنامه استخراج و انواع مختلفه آن را تشخیص و جدا کرده هر نوعی را در صفحه مخصوصی در آن دفتر بطور خلاصه ثبت کند. برای انجام فعالیت تجاری و غیر تجاری منظم و سازماندهی شده باید از طریق ثبت یک شرکت یا موسسه و ثبت علامت تجاری تجارت خود را آغاز نمود.
فروش اشیائی که ممکن است قریباً ضایع شده یا کسر قیمت حاصل کند و اشیائی که نگاه داشتن آنها مفید نیست و همچنین بکار انداختن سرمایه تاجر ورشکسته با اجازه عضو ناظر بتوسط مدیر تصفیه به عمل میآید. هر گاه محکمه به‌موجب ماده قبل حکم فسخ معامله را صادر نماید محکوم‌علیه باید پس از قطعی شدن حکم مالی را که موضوع معامله بوده است عیناً بمدیر تصفیه تسلیم و قیمت حین المعامله آن را قبل از آنکه دارائی تاجر بغرما تقسیم شود دریافت دارد و اگر عین مال مزبور در تصرف او نباشد تفاوت قیمت را خواهد داد. دفاتر هر شرکتی که منحل شده با نظر مدیر ثبت‌اسناد در محل معینی از تاریخ ختم تصفیه تا ده سال محفوظ خواهد ماند. در صورتیکه شرکت تعاونی تولید یا مصرف مطابق اصول شرکت سهامی تشکیل شود حداقل سهام یا قطعات سهام ده رالا خواهد بود و هیچیک از شرکا نمیتوانند در مجمع عمومی بیش از یک رأی داشته باشد. در مورد ورشکستگی یکی از شرکا انحلال وقتی صورت می گیرد که مدیر تصفیه کتباً تقاضای انحلال شرکت را نموده و از تقاضای مزبور ششماه گذشته و شرکت مدیر تصفیه را از تقاضای انحلال منصرف نکرده باشد.
نهایتا این موضوع در قانون برنامه پنجم توسعه فرهنگی سیاسی اجتماعی کشور تحت عنوان ماده ۲۱۵ مصوب و ذیل آن “دستورالعمل اجرایی ماده (۲۱۵) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه” تهیه و ابلاغ گردید.وسپس در احکام برنامه ششم نیز مجددا ابلاغ گردید. کلیه قراردادهائی که پس از تاریخ توقف تاجر منعقد شده باشد نسبت بهر کس حتی خود تاجر ورشکسته محکوم به بطلان است – طرف قرارداد مجبور است که وجوه یا اموالی را که به‌موجب قرارداد باطل شده دریافت کرده است باشخاص ذیحق مسترد دارد. اگر مدیر تصفیه در حین تصدی بامور تاجر ورشکسته وجهی را حیف و میل کرده باشد به مجازات خیانت در امانت محکوم خواهد شد. پس از وضع مخارج اداره امور ورشکستگی و اعانه که ممکن است بتاجر ورشکسته داده شده باشد و وجوهی که باید به صاحبان مطالبات ممتازه تأدیه گردد مجموع دارائی منقول بین طلبکارها بنسبت طلب آنها که قبلاً تشخیص و تصدیق شده است خواهد شد.
اگر قبل از ورشکستگی تاجر کسی اوراق تجارتی باو داده باشد که وجه آن را وصول و بحساب صاحب سند نگاهدارد و یا بمصرف معینی برساند و وجه اوراق مزبور وصول یا تأدیه نگشته و اسناد عیناً در حین ورشکستگی در نزد تاجر ورشکسته موجود باشد صاحبان آن میتوانند عین اسناد را استرداد کنند. در صورتی که اکثریت مذکور در ماده موافقت نماید محکمه مبلغی را برای اعاشه ورشکسته در حدود مقررات ماده 447 معین‌خواهد کرد. عضو ناظر میتواند بنظر خود امر بابراز دفاتر طلبکارها دهد یا از محکمه محل تقاضا نماید صورتی از دفاتر طلبکارها استخراج کرده و نزد او بفرستد. مدیر تصفیه مکلف است از روز شروع بمأموریت اقدامات تأمینیه برای حفظ حقوق تاجر ورشکسته نسبت بمدیونین او بعمل آورد. هر گاه تاجر ورشکسته فته طلبی داده یا براتی صادر کرده که قبول نشده یا براتی را قبولی نوشته سایر اشخاصیکه مسئول تأدیه وجه فته طلب یا برات میباشند باید با رعایت تخفیفات مقتضیه نسبت بمدت وجه آن را نقداً بپردازند یا تأدیه آن را در سر وعده تأمین نمایند. تبصره – مفاد این ماده در مورد بروات و چک و فته طلبهائی که قبل از تاریخ اجرای قانون تجارت مصوب 25 دلو 1303 و 12 فروردین و 12 خرداد 1304 صادر شده است قابل اجرا نبوده و این اسناد از حیث مرور زمان تابع مقررات مربوط بمرور زمان راجع باموال منقوله است.
در صورتیکه محال‌علیه بدون تحریر هیچ عبارتی برات را امضای یا مهر نماید برات قبول شده محسوب می شود. در صورتیکه برات بوعده از رؤیت باشد تاریخ قبولی با تمام حروف نوشته خواهد شد – اگر قبولی بدون تاریخ نوشته شد تاریخ برات تاریخ رؤیت حساب می شود. در اساسنامه حداقلی که تا آن میزان می توان سرمایه اولیه را تقلیل داد صراحتاً معین می شود. در صورتی که طلب پس از ثبت و اعلان قابل مطالبه شده باشد مرور زمان از روزی شروع می شود که طلبکار حق مطالبه پیدا کرده. تخلف از ماده قبل متصدیان تصفیه را مسئول خسارت طلبکارانی قرار خواهد داد که بطلب خود نرسیده‌اند. هر کس بعنوان شریک ضامن در شرکت نسبی موجودی داخل شود بنسبت سرمایة که در شرکت میگذارد مسئول قروضی هم‌خواهد بود که شرکت قبل از ورود او داشته اعم از اینکه در اسم شرکت تغییری داده شده یا نشده باشد.